Bø, Sigrid/Jarnfrid Kjøk: Lekamslyst II
Erotisk folkedikting i Noreg
Boka Lekamslyst II : Erotisk folkedikting i Noreg presenterer tekstene frå eit prosjekt om erotisk folkedikting. Det fyrste bandet, Lekamslyst I : Om erotikk i norsk folkedikting (2008), drøftar erotiske motiv og biletbruk. Tekstbandet inneheld eventyr, segner, viser og stev frå heile Noreg, medrekna samiske område, til saman 1434 tekster ordna i 31 motiv.
Ein vesentleg del av tekstene er transkriberte etter oppskrifter i handskriftsamlingane i Norsk Folkeminnesamling, Universitetet i Oslo. Dei fyrste store samlarane som Peter Christen Asbjørnsen, Jørgen Moe, Ivar Aasen, Magnus Brostrup Landstad og Ludvig Mathias Lindeman og seinare samlarar som t.d. Moltke Moe, Ole Tobias Olsen, Just Knut Qvigstad, Edvard Langset og Torleiv Hannaas var tru mot tradisjonen. Handskriftsamlingane syner at dei har sett verdien i det mangslungne forteljar- og songstoffet som levde blant folk i bygd og by. Dei har skrive ned det heimelsmennene song og fortalde, også det skjemtande og grove som dei ikkje kunne publisere for skuld strenge utuktslover og allmenne normer for det sømelege. Tekstsamlinga, Lekamslyst II, spenner over eit breitt register, frå høvisk og romantisk-poetisk omskrivande stoff til skjemtande og dels grove og direkte framstillingar av kjønnsliv. Med kartlegging, transkripsjon og ordning av dette materialet fyller denne boka eit tomrom i dokumentasjonen og kunnskapen om folkediktinga i Noreg.
Sigrid Bø, førsteamanuensis i kulturvern og kulturhistorie ved Høgskolen i Telemark/Bø, har publisert fagartiklar og bøker om emne innan kulturvern og kulturhistorie. Ho er frå Valle i Setesdal, frå ein heim og eit miljø med solide forteljartradisjonar.
Jarnfrid Kjøk, cand. philol. i historie frå Universitetet i Oslo. Ho er frå Lom i Gudbrandsdalen, med oppvekst i eit rikt folkemusikkmiljø. Ho har publisert bøker og artiklar om lokalhistorie og folkemusikk. Saman med faren, spelemann og tradisjonssamlar, har ho skrive bok om spelemenn, spel og dans i Ottadalen
Innhald
Forord 5
Innleiing 9
1. Om innhaldet i boka 9
Arkiv og handskriftsamlingar 10
Skrivemåte og skriftnorm 11
2. Tradisjonsmaterialet og tradering 13
Erotisk tradisjonsmateriale 14
Bruksmiljø 15
3. Narrationes lubricæ og obskjøne viser 17
Om samlarar og utforming av narrationes lubricæ for publisering 18
Peter Christen Asbjørnsen 18
Asbjørnsensamlinga 20
Asbjørnsens utforming av erotiske eventyr 22
Moltke Moe (1859–1913) 25
Ole Tobias Olsen (1830–1924) 27
Just Knut Qvigstad (1850–1954) 29
Obskjøne viser i arkiv og publikasjonar 30
”Bordellviser” 30
Sjømannsviser 32
Obskjøne viser i publikasjonar 34
Oppsummering 36
Tekstsamling
Motivgruppe I: Det erotisk mytiske 39
Kapittel 1 Landskap 41
Kapittel 2 Kraft og lyst 75
Kapittel 3 Adam og Eva 95
Kapittel 4 Huldrefolket 115
Kapittel 5 Bergtaking 145
Kapittel 6 Død 169
Motivgruppe II: Den erotiske kroppen og møtet 201
Kapittel 7 Kropp 203
Kapittel 8 Unemneleg 239
Kapittel 9 Møte 263
Kapittel 10/11 Truskuld/Møydom og sveindom 287
Kapittel 12 Forføring 315
Kapittel 13 Tapt kjærleik 349
Kapittel 14 Draum 365
Kapittel 15 Leik og dans 389
Motivgruppe III: Det erotisk institusjonelle 413
Kapittel 16 Friing og truloving 415
Kapittel 17 Bryllaup og brurseng 453
Kapittel 18 Brurrov og brurnugg 485
Kapittel 19 Ekteskap og ekteseng 511
Kapittel 20 Impotens og kastrasjon 543
Kapittel 21 Hor 555
Kapittel 22 Frillelevnad 569
Motivgruppe IV: Det erotisk avvikande 581
Kapittel 23 Utukt 587
Kapittel 24 Valdtekt 609
Kapittel 25 Samkjønna lekamslyst 629
Kapittel 26 Incest 649
Kapittel 27 Tidelag 665
Motivgruppe V: Erotisk moral og rett 679
Kapittel 28 I ulykka 681
Kapittel 29 I retten 707
Kapittel 30 Dulsmål og drap 731
Motivgruppe VI: Erotisk-politisk satire 757
Kapittel 31 Ap med og hemn over presten 759
Litteratur og kjelder 807
Litteratur 807
Kjelder 809
Trykte kjelder 809
Digital litteratur og kjelder 814
Cd-publikasjonar med teksthefte 817
Utrykte kjelder 817
I. Offentlege arkiv og samlingar 817
II. Private samlingar 819
Munnlege kjelder 819
Forkortingar 821
Illustrasjonar 822
Alfabetisk tekstregister 825
Vedlegg 844
Utdrag av før- og etterreformatoriske lover og forordningar om folks samliv 844
ISBN 978-82-7099-837-1, 860 sider, innbundet
Format: 17x24 cm, vekt 2 kg, publiseringsår 2015, språk: nynorsk
