Lognvik, Anne: Tradisjonen tru - Om folkedraktgranskar Aagot Noss
Aagot Noss fekk ein dramatisk start på livet, og dramatikk blei det seinare i livet også. Mora døyde i barselseng, og Aagot voks opp hjå besteforeldra. Far sin hadde ho nesten ingen kontakt med. Ho var ei gåverik jente, og fekk gå på skule. Men krigen sette stoppar for ein del av skulegangen.
”Vi liker ikke filologer” fekk Aagot høyre då ho kom som ung til Norsk Folkemuseum. Likevel blei ho der i førti år. År med glede, store oppgåver og konfliktar. Bunadsdronninga blei ho kalla. Knapt nokon har gjort så mykje for å samle og spreie kunnskap om norske folkedrakter. Boka har eit unikt bildemateriale, og speglar ein av dei store kulturpersonlegdomane i vårt land i medgang og motgang.
Anne Lognvik er journalist med nær førti år bak seg i NRK. Ho kjem frå Rauland i Telemark og har bygdebakgrunn som Aagot Noss. Gjennom sine universitetsstudium blei ho kjent med Noss som forelesar på etnologi. Boka byggjer på intervju med Aagot Noss, familie, kollegaer og folk som stod henne nær. Forfattaren har lagt vekt på å lage ein ærleg biografi, ikkje eit glansbilde.
Tone Oppsato frå Ål er bilderedaktør for boka. Ho har design-utdanning og har blant anna vore med på å lage bokserien Gamle Aal. Bildematerialet er skaffa frå familie og venner, tidlegare kollegaer av Noss i inn- og utland, og ein del nye foto.
Innhald
Halvard Bjørkvik: Føreord
Anne Lognvik: Takk til gode hjelparar
Kapittel 1: Barndom
Aagot Noss den yngre
Kapittel 2: Starten på livet – Søre Dengerud og Ivarsgarden
Ivarsgarden
Kamp for å overleva
Livet på Søre Dengerud
I foreldra sin stad for Aagot Noss
Å vera stolt av bakgrunnen sin
Å lære så ein kan klare seg sjølv
Kapittel 3: Utdanning
Flekkefjord og privat realskule
Sjåstad Husmorskole i Lier
Artium på Hønefoss
Ei blømingstid for skule og utdanning
Universitetet
Student
Kvinner og arbeid
Ikkje eit liv i sus og dus
Hamskifte
Kapittel 4: Samlarferdene
Lærar ville ho bli
Kvar skal me starta innsamlingsarbeidet?
Mellombels stilling på Norsk Folkemuseum og første samlarferd
Nasjonaldrakta
På sykkel
Tett på livet
Framsynt av Norsk Folkemuseum
Konservator
I spora etter Klara Semb
Ein ekte bunad?
Aagot lærde oss å sjå
Den nye tida
Bymotar
Dei gode kjeldene
Inspirerte andre til å leite
Kapittel 5: Livet på Norsk Folkemuseum
Kultur i retur
Gjennomføringsevne
Omlegging
Vanskeleg økonomi
Leiar på museet
Mordernisering og jubileum
Jubileumsutstillinga Folk og klede
By og land?
Aktiv og arbeidsglad
Utstillingsepilog
Kapittel 6: Feltarbeid i Bykle og Setesdal
Feltarbeid i Setesdal
Dokumentasjon for ettertida
Kapittel 7: Samlingane frå det Nordiska museet
Norden-tanken
Ei nasjonal storhending
Kapittel 8: ”Alle” har kome til Aagot
Mona Cappelen skriv om Aagot
Inspirasjon for dei unge
Kapittel 9: Det norske Amerika og internasjonalt arbeid
Nettverksbygging
Internasjonale oppdrag
Internasjonal ekspert
Kapittel 10: Nordmandsdalen
Skulpturane i Nordmandsdalen
Tante Anne hadde ideen
Radarparet Fedje og Noss
Måtte leite for å finne skulpturane
Interesserte dronningar
Med kong Olav på loftet
Kapittel 11: Nærbilde av forfattaren – bøker og filmar
Fjernsyn
Folkedrakter i kunsten
Folket og livet dei levde var skattekista
Serien Norske folkedrakter – fire kunstnarbøker
Kva er det ho har gjort?
Bibelen når det gjeld folkedrakter
Særnorsk eller felleseige?
Pensjonisten skriv
Om å bli høyrt og sett
Bokproduksjonen til Aagot Noss i kronologisk rekkefylgje
Kapittel 12: Kongens gull
1986 Pris frå Kungliga Gustav Adolfs Akademien
Kongens gull i 1994
St. Olavs orden, ridder av 1. Klasse i 2003
Æresmedlem Norsk Folkemuseums Venner 2001
Prisar og utmerkingar
Kapittel 13: Ein pioner
Det som ikkje vart
Kapittel 14: Dame Aagot – dei sterke banda og livet som vart
Ål er heime
Tante Aagot
Siste turen til Ål
Tida tagnar
Den siste kvilestaden
Sluttord
Minneord om Aagot ved gravferda
Kjelder og kontakter
ISBN 978-82-7099-824-1, 230 sider, innbundet
Format: 17x24 cm, vekt 0,9 kg, publiseringsår 2016, språk: nynorsk
